Want hoe meer treinen op tijd rijden, des te groter wordt de kans dat het
treinkaartje duurder wordt. De NS heeft namelijk enkele jaren geleden met de
consumentenorganisaties voor het openbaar vervoer afgesproken dat het de
prijs van het vervoerbewijs met iets meer dan 2 procent duurder mag maken
als minimaal 86,8 procent van de treinen op tijd rijden. En dat over een
periode van een jaar.

Deze afspraak stamt uit 2003, een tijd waarin de prestaties van het
spoorbedrijf beneden de maat waren. Vooral de vele vertraagde treinen waren
een doorn in het oog van de consumentenorganisaties. Zij voorkwamen daarom,
met hulp van de rechter, dat de NS dat jaar de prijzen met 4,15 procent zou
verhogen.

Maar, zo spraken de organisaties en de vervoerder af, als de prestaties
zouden verbeteren, was een tariefstijging wel acceptabel. Als de NS zou
voldoen aan een aantal eisen, mocht het in twee trappen alsnog de
treinkaartjes duurder maken.

De eerste stap heeft de NS al jaren geleden gezet. In de zomer van 2004 kreeg
de onderneming het voor elkaar over gedurende twaalf maanden gemiddeld 84,4
procent van de treinen op tijd te laten rijden. Daarom mocht het
treinkaartje ruim 2 procent duurder worden.

De tweede prijsverhoging blijkt aanzienlijk moeilijker haalbaar. Pas dit jaar
komt de NS in de buurt. De eerste negen maanden van 2007 lag de
punctualiteit boven de 86,8 procent. Nog een kwartaal met minimaal dat
percentage erbij en het spoorbedrijf mag de treinkaartjes met iets meer dan
2 procent in prijs verhogen.

De altijd lastige herfst en het begin van de winter staan echter tussen
de portemonnee van de treinreiziger en de kas van de NS. De punctualiteit
gaat vrijwel altijd omlaag gedurende laatste maanden van het jaar, wegens
het typische herfstweer. Vallende blaadjes kleven samen op de rails,
waardoor deze glad worden. Treinen glijden bij het remmen door en daardoor
ontstaan platte vlakken op de wielen. Dit moet de NS repareren, met
uitvallende en vertraagde treinen tot gevolg.

Vooralsnog heeft de punctualiteit van de treinen niet veel te lijden onder het
weer. Vorige week reed weliswaar slechts 84,9 procent van de treinen volgens
de dienstregeling, de vier weken daarvoor wist de NS dat percentage boven de
86,8 procent te houden.

De NS kondigde maandag aan de strijd tegen de gladde rails te hebben
geautomatiseerd. Voor het eerst bepaalt een computer met behulp van gps waar
het spoor moet worden behandeld tegen gladheid. De NS en de spoorbeheerder
ProRail hebben zes treinen uitgerust met een installatie die een gel van
zand en metaaldeeltjes op het spoor spuit om de railstaven stroever te
maken. Op een aantal locaties staan machines langs het spoor om dit goedje
te verspreiden.

De prijsbewuste consument hoopt op straf herfstweer.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl